Terezín, waar oorlogsgeweld werkelijkheid was
Terezín , ik denk er nog steeds met kippenvel aan terug. Onderweg naar Praag besloten we een tussenstop te maken in Terezín. Door de Duitsers werd Terezín ook wel Theresienstadt genoemd. Het ligt ongeveer 1,5 uur rijden vanaf Leipzig, en is ongeveer 40 minuutjes tot aan Praag. Het is een fort dat is gebouwd door de Josef II en werd vernoemd naar zijn moeder, Maria Therese. Terezín werd gebruikt als gevangenis maar werd al snel een doorgangskamp voor Joden die naar Auschwitz of andere vernietigingskampen gestuurd werden.
Exterminatie kamp
Op 10 juni 1940 werd Terezín overgenomen door Gestapo. In het fort werden Tsjechische en Moravische verzetsstrijders gevangen gehouden. Vanaf 1941 werd de grote vesting gebruikt voor deporteerde Joden die begonnen waren aan hun laatste reis. Hiermee werd Terezín dan ook een concentratiekamp. Omdat er in Terezín geen gaskamers waren, werd het ook wel een exterminatie kamp genoemd. Het kamp is goed onderhouden en hierdoor is er veel bewaard gebleven uit de 2e wereldoorlog.
Ghetta Museum
Wij begonnen in het Ghetta Museum, je ziet hier allerlei tekeningen van kinderen. Dit is ook niet zo gek, want het gebouw waarin het museum gevestigd is, is een voormalig schoolgebouw. Meer dan 10500 kinderen leefden in deze getto voordat ze gedeporteerd werden. Op de muren zag je alle namen van de kinderen met hun leeftijd, ik kreeg er kippenvel en tranen in mijn ogen van. Slechts 245 kinderen hebben het overleefd. Je wilt er toch niet aan denken dat al deze kleine slachtoffertjes nog niks van het leven hadden gezien voordat ze de dood in gejaagd werden. Ik krijg alweer tranen in mijn ogen als ik dit typ, afschuwelijk gewoon.
We kochten toegangskaartjes in het Ghetta Museum voor het hele terrein, want nu we er eenmaal waren wilden we ook alles zien. Op de plattegrond leken de afstanden tussen de complexen best groot. We dachten dan ook dat we de auto nodig hadden om alles te zien. Echter kon je het hele dorp/kamp te voet bekijken. Trek hier wel een hele dag voor uit, wij hadden in eerste instantie hier een halve dag voor ingepland maar we waren de hele dag kwijt.
De cellen
De kleine ruimtes in het concentratiekamp waren allemaal donker en koud. Ik krijg er al weer kippenvel van terwijl ik dit schrijf en er aan terug denk. De douches was erg klein. Als de Joodse gevangen gedoucht hadden kregen ze vaak natte kleren terug. Hierdoor stierven zij aan een tragische dood omdat ze letterlijk doodvroren. De gevangenen leefden soms wel met honderden mensen in 1 kamer en als je in een groepscel belanden, deelde je je cel met 400 tot 600 andere gevangen. Dit terwijl er maar 2 toiletten voor al deze gevangen aanwezig was. Ook kun je de isolatiecel bezoeken. Er wordt gezegd dat je in de isolatiecel van Frans Ferdinand nog steeds zijn geur ruikbaar is. Gelukkig heb ik dit zelf niet geroken, anders zou ik denk ik helemaal niet meer slapen.
Verdedigingsmuren
Als je een stukje verder loopt kom je de verdedigingsmuren tegen. Hier werden executies uitgevoerd door de nazi’s. Er werden ongeveer 250 tot 300 mensen gefusilleerd. De galg werd “maar” 1 keer gebruikt voor 3 gevangenen. Er zijn meer dan 140 000 Joden naar Terezín getransporteerd waarvan er 33 000 in Terezín zelf zijn gestorven. Een afschuwelijke gedachte. Overigens is natuurlijk ook niet zo gek met zoveel mensen in zulke kleine ruimtes. 88 000 mensen werden gedeporteerd naar o.a. Auschwitz.
De Joden werden als slaven gebruikt. Iedereen tussen de 16 en 60 jaar moest minimaal 52 uur werken en na november 1944 was dit zelfs 70 uur. Er waren niet alleen Joden aanwezig in het kamp. ook Christenen die door de nazi’s als joden werden gecategoriseerd werden hier opgesloten.
Memorial
De gevangen hebben hun eigen crematorium gebouwd, welke ik niet heb bezocht. Mijn man is dit wel gaan bekijken maar de indrukken werden mij teveel. Ik heb dan ook op een bankje in de zon gezeten om alles even te laten bezinken. Op de begraven plaats liggen ongeveer 10.000 slachtoffers begraven waarvan 601 graven zijn van mensen die niet geïdentificeerd zijn. Er is een monument aanwezig die er neer is gezet ter nagedachtenis van de slachtoffers van deze holocaust.
Er zijn tekeningen in het museum aanwezig van Otto Ungar, welke het lijden en het veeleisende werk tonen. De verschrikkelijke gezondheidssituatie wordt in deze tentoonstelling vast gelegd. Er was een gebrek aan medicijnen en medisch apparatuur van een Joodse dokter was in beslag genomen.
Spookstad
Voordat we dit concentratiekamp bezochten, dacht ik dat het veel kleiner zou zijn. Eenmaal in Terezín aangekomen vond ik het een beetje een spookstad, je zag weinig mensen op straat . Studenten die op excursie waren of toeristen waren de enige mensen die je tegenkwam. Een bezoek aan Terezín neemt je mee terug in de tijd en herinnerd je aan de vreselijke drama’s die zich hier hebben afgespeeld. Ook liet het me weer inzien hoe gezegend ik ben met het zorgeloze leven (in vergelijking met oorlogsslachtoffers) die ik leef.
Deze blog is misschien een beetje anders geschreven dan jullie van mij gewend zijn, maar dit komt denk ik door alle indrukken die dit kamp op mij heeft gemaakt. Ik ben als kind wel eens naar Westerbork geweest, en toch beleefde ik het hier weer anders. Ik werd een stuk bewuster van het verdriet en de leed die hier heeft plaatsgevonden. Sorry voor deze chaotische blog dus, maar wilde dit wel met jullie delen. Het is belangrijk dat we bewuster worden en elke dag onze zegeningen tellen.
Heb jij wel eens een concentratiekamp bezocht?
Dit lijkt me echt heftig weet niet of ik dat wel aan zou kunnen
Ik vind het net goed dat je ook dit eens vermeldt op je blog. Vaak zien we enkel de ‘leuke’ dingen van een reis, terwijl het net dit soort bestemmingen zijn die ons écht raken en vormen.. Kippenvel als ik dit lees!
Ja soms moeten we weer met beide benen op de grond gezet worden
Nee, nog nooit maar ik kan me voorstellen dat je er door van slag bent. Het lijkt me niet niks om daar te lopen.
Wat heftig om dit zo te lezen, en de foto’s te zijn. Ik vind het zo verschrikkelijk allemaal. Ik weet niet of ik het zelf zou willen bezoeken.
Wij zijn tijdens onze vakantie in Tsjechië ook in Terezin geweest. Erg indrukwekkend en heftig om allemaal te zien. Ik ben ook in Sachsenhausen geweest, vlakbij Berlijn.
Ik vind het altijd heel heftig om te bekijken, maar vind het wel super dat je hier aandacht aan besteed op je blog!
poeh heftig man 🙁 maar wel heel indrukwekkend lijkt mij
Wat een heftige plek. Ik kende het bestaan niet. Zelf ben ik nooit op een concentratiekamp geweest. Maar nu ik kinderen heb wil ik er zeker ooit een met hen bezoeker
Lijkt me heel interessant om te bezoeken, maar inderdaad wel heftig!
Wat interessant om te bezoeken. Maar inderdaad heftig!
Liefs
Wendy
Pfoe ik vind deze dingen altijd heftig en echt een impact maken. Lijkt me indrukwekkend om eens te bezoeken