Je kind straffen en belonen

Kinderen opvoeden is misschien wel een van de grootste uitdagingen voor volwassenen. De uitdagingen op je werk zijn soms niks in vergelijking met een kind in de ‘nee-fase’ of een puber opvoeden. In deze blog neem ik je graag mee in verschillende tips over hoe goed om kan worden gegaan met het straffen en belonen van een kind of kinderen. Je wil immers geen fouten maken en je kind zo goed mogelijk opvoeden. Straffen en belonen komt uiteindelijk vaak uit liefde voort, je wil als ouder het beste voor je kind. Zelf kreeg ik denk ik voor het eerst te maken met echt belonen toen we begonnen met de zindelijkheidstraining van de zindelijkheidsbox. Farah vond de stickers zo leuk, dat ze met 1 jaar en 10 maanden al zindelijk was.

Wat is straffen en belonen

Wat is straffen en belonen precies? Voor de lezers geboren voor de jaren 60 zal een straf een andere associatie oproepen dan voor lezers geboren na de jaren 80. Waar vroeger straffen vaker werden toegepast met een liniaal of in een fysieke vorm, zullen straffen nu meer gericht zijn op het onthouden van bijvoorbeeld een mobiele telefoon. Beloningen zijn over de jaren heen steeds uitgebreider geworden. Gezinnen hebben nu vaak iets meer te besteden en kunnen kinderen makkelijker belonen met een cadeautje in de vorm van speelgoed of iets lekkers.

Waarom straffen en belonen

Het doel van straffen en belonen is om het gedrag van een kind bij te sturen. Straffen en belonen wordt vaak gezien als vast onderdeel van een opvoeding van een kind. Niet iedere ouder straft even streng of beloont even rijkelijk. Ieder gezin heeft eigen normen en waarden aan de hand waarvan hun kinderen worden opgevoed. Ouders kunnen er ook voor kiezen om bijvoorbeeld alleen te belonen, om negativiteit zoveel mogelijk te voorkomen. Er kan ook voor worden gekozen om alleen te straffen, om een kind niet te veel te verwennen.

Heeft straffen zin?

Er wordt nog gediscussieerd of het straffen van kinderen daadwerkelijk zin heeft. Diverse onderzoeken claimen dat straffen geen positieve gedragsverandering stimuleert. Als straffen zou werken, waarom is het dan zo vaak nodig? Kinderen blijven hangen in hun oude gedrag. Straf geven voor fout gedrag, geeft een kind nog niet een voorbeeld van hoe hij het dan wel had moeten doen. Er zijn zelfs onderzoeken die beweren dat straffen meer negatieve impact heeft op de emotionele ontwikkeling van een kind. Straffen waarbij wordt geschreeuwd kunnen een negatieve impact hebben op het zelfbeeld van een kind.

Wat werk beter straffen of belonen

Oké straffen kunnen dus een negatieve impact hebben en lijken niet altijd echt effect te hebben. Hoe zit dat precies met belonen? Heeft belonen wel effect? Of wordt een kind alleen maar verwend van beloningen. Een beloning geeft wel direct aan dat het kind het juiste verdrag vertoont, dat maakt een beloning veel duidelijker dan een straf. Door te belonen voorkom je veel discussies in vergelijking met straffen. De meningen blijven verdeeld over straffen en belonen. Over het algemeen wordt er door ouders gebruik gemaakt van een combinatie van straffen en belonen.

Belonen kan ook met complimentjes

Bij belonen denk je misschien snel aan het geven van een cadeautje of iets lekkers. Een beloning hoeft lang niet altijd iets tastbaars te zijn. Een kind kan ook al gemotiveerd raken als je het kind beloont met complimentjes. Je kunt ook belonen in de vorm van aandacht geven. Beloof je kind bijvoorbeeld dat je samen een leuk spelletje gaat doen als het zijn klusjes heeft gedaan. Door niet altijd te hoeven belonen met een cadeautje of iets lekkers wordt je kind niet dik of verwend van al je beloningen. Zoek een lang houdbare manier die voor jou en je kind werkt.

Straffen en belonen in het basisonderwijs

Ook in het basisonderwijs is belonen en straffen een belangrijk onderwerp. Op school krijgen juffen en meesters ook te maken met gedrag van kinderen dat op dat moment niet wenselijk is. Om een hele klas goed te laten luisteren verzinnen juffen en meesters vaak allerlei systeempjes om het gedrag van de kinderen bij te sturen. Zo kunnen juffen en meesters gebruik maken van een stickersysteem, het kind met de meeste stickers mag eerst kiezen in welke speelhoek hij of zij wil spelen. Straffen in het onderwijs liggen vaak wat gevoeliger, ouders vinden het niet fijn als een docent een kind zomaar straft. Vaak bestaan straffen op een basisschool dus vaak niet uit het afpakken van iets, maar moet het kind even in de hoek zitten of iets vergelijkbaars.

Peuterpuberteit

De peuterpuberteit staat ook wel bekend als de ‘nee’-fase. Deze fase begint vaak rond de anderhalf of twee jaar en is meestal voorbij als je kind een jaar of vier is. In deze periode van twee en een half jaar maakt je peuter een grote verandering door: hij ontdekt dat hij een eigen persoon is. Je peuter beseft ineens dat hij eigen beslissingen kan nemen en dat resulteert dus heel vaak in een ‘nee’. Het kind begint te ervaren dat het een bepaalde mate van onafhankelijkheid heeft. Dat gaat wel eens gepaard met eigenwijs gedrag, driftbuien en het woordje ‘nee’. Je peuter weet nog niet dat er grenzen zijn aan wat een mens kan en mag. Dat resulteert soms in frustraties. Probeer dit soort momenten te voorkomen door je peuter een mogelijk alternatief te bieden. Wil het kind graag op een enorm klimrek klimmen, maar lukt dat niet? Biedt je kind dan een kleiner bankje of iets anders aan waar het al wel op kan klimmen.

Communicatie is de key

In de omgang met je peuter of met oudere kinderen, blijft communicatie het allerbelangrijkst. Kinderen hebben bijvoorbeeld heel erg behoefte aan consequentie. Mag een kind de ene keer wel op de bank springen en een andere keer niet? Dan raakt het in de war en gaat het kind waarschijnlijk ongewenst gedrag vertonen. Zorg dus dat het kind van beide ouders of verzorgers dezelfde regels krijgt. Mag iets van papa wel en van mama niet? Dan weet een kind niet meer waar het aan toe is. Spreek dus ook onderling als ouders en verzorgers goed af wat je kind wel of niet mag doen. Communiceer daarna als een front duidelijk naar je kind. Duidelijke communicatie richting je kind rondom straffen en belonen kan al veel discussie en frustratie wegnemen. En wellicht is het dan ook minder vaak nodig om te straffen of om te belonen.

Beloningskaartjes

Je kan beloningskaartjes online kopen of je kunt ze hier onder gratis downloaden. Ik heb er 10 gemaakt;

• Kaartjes die je kunt gebruiken bij zindelijkheidstraining (plassen)
• Beloningskaartjes die je kunt gebruiken bij zindelijkheidstraining (poepen)
• Kaartjes die je kunt gebruiken bij zindelijkheidstraining ’s nachts droogblijven)
• Naar papa en mama luisteren
• Speelgoed opruimen
• In eigen bed slapen
• Bord leeg eten
• Tanden poetsen
• Zelf aankleden
• Blanco: deze kan je zelf invullen

Je kan de kaartjes gratis downloaden.